Voor de landelijke televisie, de regionale televisie( L1)  en andere opdrachtgevers zijn er een aantal documentaires over kunstenaars en kunstuitingen geproduceerd. Op deze site een overzicht van een aantal van die producties.

 

 

Wereldberoemd, behalve in eigen land.

”Hardy Mertens, grenzeloos!”

Een documentaire van regisseur Maurice Nijsten en assistente Dénise Nijsten. Filmmaker Maurice Nijsten werd onlangs door de Provincie Limburg  bij zijn 50- jarig jubileum als filmmaker beloond met de “Maurice Nijsten Oeuvreprijs”. Een prijs met die naamgeving zal in de toekomst iedere 2 jaar worden uitgereikt aan iemand die Limburg op een bijzondere wijze in beeld brengt.

Geboren en getogen in Nieuwenhagen woont in Kerkrade een Limburger die mondiaal bekend is, behalve in eigen land. Hij woont dan wel in Kerkrade, maar hij is meestal het grootste deel van het jaar aan het werk in het buitenland, vaak ergens in Europa of Azië.
Die bescheiden Limburger is Hardy Mertens, componist en dirigent. Meer dan 150 composities van zijn hand worden wereldwijd uitgevoerd. Vooral symfonische blaasmuziek en ook kamermuziek vormen het belangrijkste repertoire.
Zijn Belgische uitgever, Louis Martinus, levert de bladmuziek in diverse staten van de USA, in talloze Europese landen en verder o.a. in Japan, China, Thailand, Singapore, Maleisië, Australië, Brazilië, Colombia, Mexico, Canada et cetera.
Filmmaker Maurice Nijsten en assistente Dénise Nijsten noemen Hardy Mertens zelfs de “Jaap van Zweden van de blaasmuziek,”  met dit verschil dat Hardy vooral bekendheid geniet als zeer getalenteerd componist. Bijna 3 jaar hebben Maurice en Dénise Nijsten  Hardy Mertens gevolgd, zowel in binnen- als buitenland. Zo werden er ook opnamen gemaakt in o.a. Singapore en Sardinië.

Uiteraard was het met de vele draaidagen mogelijk om “dicht op de huid te kruipen”  van de hoofdpersoon. Openhartige gesprekken, prachtige concerten en een  “uitvoerige kijk in de keuken “ maken het portret compleet .
Citaat van 2 topdirigenten :  Jan Cober: “ Hardy Mertens, muzikale alleskunner. Ik denk dat de hele blaasmuziekwereld héél erg veel dank verschuldigd is aan al datgene wat hij voor ons heeft gedaan.”  
Pierre Kuijpers: “Zijn prachtige manier van componeren, hij is een groot schrijver.”

Resultaat: een uniek portret van een unieke persoon.

https://limburg.bbvms.com/view/L1_video/3229616.html

 

*************************************************************

Lofzang in het licht van Pasen

 

Regisseur/ programmamaker Maurice Nijsten maakte voor L1TV de special: “Lofzang in het licht van Pasen.”

In  het decor van de fraaie  Sint- Pauluskerk in Vaals werden de opnamen gemaakt voor een sfeervol muzikaal programma, waarbij ook veel aandacht is voor de architectuur en het cultureel erfgoed van de kerk. Gezangen uit o.a. de Misa Criolla worden uitgevoerd door de internationaal bekende Limburgse tenor Hubert Delamboye en met vocale en instrumentale medewerking van het ensemble Voice- Art. Het ensemble staat o.l.v. de Vaalser musicus en dirigent  Paul Bindels.  Voice-Art staat voor kwaliteit en originaliteit bij alle uitvoeringen. Het biedt daarbij kansen aan jonge mensen in de eindfase van hun studie aan het conservatorium om hun eerste ervaringen op te doen op diverse podia. Tenor Hubert Delamboye uit Margraten maakte een indrukwekkende internationale carrière. Hij stond als zanger op alle grote wereldpodia, o.a in New York, Londen, Wenen, Parijs, Milaan, Salzburg en Amsterdam.

Misa Criolla
De Misa Criolla is de bekendste compositie van de Argentijnse componist Ariel Ramìrez. Het is  een echte Creoolse mis, waarbij de titel Criolla staat voor de vele culturele invloeden in Argentinië. Ramìrez schreef één van de meest vernieuwende missen ooit toen Latijn niet meer de enige toegestane taal in de kerk was. Het is een mis met Argentijnse ritmes, volkstaal en ook volksmuziek. Ritmes van de Indianen en de Creolen, waarbij  de mengeling van volkeren is te horen in de gevarieerde muziek van het land. Ramìrez liet zich ook inspireren door de Argentijnse pampa’s, de bekende grasvlakten; met als resultaat: een melancholiek ritme.

Sint Pauluskerk Vaals
Bij de  L1TV special is er ook veel aandacht voor de Sint-Pauluskerk, een Rijksmonument met veel cultureel erfgoed. Het is een neogotische kruisbasiliek, ontworpen door architect Johan Kayser. Na werkzaam te zijn geweest voor de bekende bouwmeester Pierre Cuypers vestigt Johan Kayser zich als zelfstandig architect in o.a. Venlo en Maastricht.  De kerk is gebouwd in de jaren 1892 en 1893. Kenmerkend voor een neogotische kruisbasiliek zijn: een hoge middenbeuk en aan beide zijden een lagere zijbeuk, afgescheiden door een rij kolommen.De kerk kent vele kunstschatten. Het sacramentshoogaltaar is vervaardigd in atelier Houtermans in Roermond en wel in neogotische stijl.  Het eikenhouten gepolychromeerde altaar is rijk voorzien van in reliëf vervaardigde taferelen. Afbeeldingen, zowel uit het oude als het nieuwe testament. Ook de preekstoel werd vervaardigd in het Roermondse atelier Houtermans.
De grote gebrandschilderde glas- in loodramen op het priesterkoor maken een majestueuze indruk. Ze werden vervaardigd in het Duitse atelier Zettler en dateren uit de jaren 1897- 1901. De Kruisafneming van Christus werd geschilderd door de Vaalser kunstschilder Frans Griesenbrock. Het is uitgevoerd in gebrandschilderd glas in lood.
De 14 staties van de Kruisweg vertellen ons het lijdensverhaal van Jezus Christus. De werken zijn uitgevoerd in olieverf op panelen  door kunstschilder Jozef van Laar. Een kunstenaar die werd opgeleid in het bekende atelier van Cuypers te Roermond.

Händel en Fauré
Van Georg Friedrich Händel zingt Hubert Delamboye verder nog het Largo “Ombra Mai Fu” en een fragment uit het Requiem van Gabriël Fauré.  Hij wordt op het orgel begeleid door Rob Waltmans.
 

*************************************************************************

Het zakdoekje, Gé Reinders,

www.L1.nl/video/limburg-doc-zakdoekje-3-mei-2012

 

In de wekelijkse rubriek Limburg Doc zendt L1 TV een bijzondere documentaire uit over de jarenlange zoektocht van liedjeszanger en theaterartiest Gé Reinders  naar het verrzetsverleden van zijn moeder. In 2010 verscheen bij uitgever Nijgh en van Ditmar het boek : “Het zakdoekje.” Na de dood van zijn moeder ziet Gé Reinders voor het eerst haar zakdoekje waarop zij haar verzwegen oorlogsgeschiedenis had geborduurd.  Ze werd na haar arrestatie gevangen gezet in Roermond en Maastricht. Daarna werd ze overgebracht naar kamp Vught en aansluitend naar de Duitse kampen Ravensbrück en München-Dchau.                                                            

Dit interessant gegeven is door regisseur Maurice Nijsten, geassisteerd door Dénise Nijsten, verwerkt in de gelijknamige documentaire. Samen met Gé Reinders bezochten de programmamakers een aantal locaties die cruciaal waren bij de reconstructie van de gebeurtenissen uit 1944. Er werden o.a. opnamen gemaakt in  het Verzetsmuseum in Amsterdam. De tentoonstelling: "Elke dag een draadje... Borduren in gevangenschap 1940-1945" in dat museum is gewijd aan een prachtige collectie borduurwerken, gemaakt door vrouwen in gevangenschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hier wordt ook “Het zakdoekje” tentoongesteld en nog meer borduurwerk, dat de moeder van Gé maakte tijdens haar gevangenschap.  Er werd ook een bezoek gebracht aan twee hoogbejaarde dames: Grada Verhaegh uit Helden en Toby Hendrikx- Scholte uit Overveen. Evenals  de moeder van Gé werden zij gearresteerd en gevangen gezet. Hun verhalen zijn ontroerende getuigenissen in de documentaire. Verder bezoekt Gé o.a. nog het Arresthuis in Roermond en het Regionaal Historisch Centrum Limburg in Maastricht.

 Speciaal voor de documentaire zong Gé het lied  “De kaart van kamp Vught” en wel op een bijzondere locatie: in het decor van een barak in kamp Vught. Heel subtiel: deze keer slechts begeleid met zijn akoestische gitaar.

“Het zakdoekje”, een zoektocht waarin Gé Reinders het antwoord zoekt op de vraag: “Wat is er toch gebeurd?"
zie: www.L1.nl/video/limburg-doc-zakdoekje-3-mei-2012

******************************************************** 

 

 

 

 

Maurice Nijsten film- en televisieproducties

presenteert :

“Meesterwerkers” 

Programmamaker - regisseur Maurice Nijsten en assistente Dénise Nijsten realiseerden een aantal documentaires over kunstenaars in de provincie Limburg. Onder de titel  “Meesterwerkers” zendt L1 televisie deze producties de komende weken uit.

 

                                                                                                         

De uitzendingen zijn:

Maandag om 21.00, 22.00 en 23.00 uur op L1 televisie(www.L1.nl)
(Herhaling:  dinsdag dagcarrousel , zaterdag 11.30, 13.30, 15.30, 16.30 uur en zondag om 9.26 uur)

 

 

20 december 2010 (herhaling van 27 september 2010)
Gemma Visser sleutelt aan stemmen.

 Gemma Visser werd geboren in Klimmen. Toneel en muziek heeft ze van huis uit meegekregen. Aan tafel werd toneel gelezen en uit de radio klonk bijna altijd klassieke muziek. Vader gaf muziekles aan de harmonie, dus het was bijna logisch dat Gemma een instrument ging leren. Het werd piano.
Na het conservatorium is Gemma Visser bewust les gaan geven aan de Toneelacademie, omdat ze daar veel meer haar eigen gang kon gaan. Op de Toneelacademie was zingen een belangrijk vak. Je moet een muzikaal gehoor hebben, ook als acteur.

“Zingen moet je vanuit het leven doen en niet leven om te zingen, ” is een uitspraak van Gemma. Als alt heeft Gemma recitals gegeven in het concertgebouw in Amsterdam, de Doelen in Rotterdam en in verschillende grote huizen. Ze wilde niet veel reizen, vond lesgeven boeiender dan zelf op de planken staan. Gemma heeft meer dan 25 jaar les gegeven op de Toneelacademie.

Als zangpedagoge heeft ze het ontzettend druk. Niet alleen vanuit Limburg, maar van over de hele wereld komen zangers en zangeressen om zanglessen te nemen en hun reeds ontwikkelde stem op peil te houden. Ook jonge Limburgse talenten volgen lessen bij Gemma om hun stem nog beter te ontwikkelen. Veel internationale zangers en zangeressen vermelden dan ook in hun biografie: “Powered by Gemma Visser”. Haar work-shops zijn inmiddels vermaard.

Gemma heeft het geluk gehad dat ze in haar leven op de goede momenten de juiste personen is tegengekomen
Gemma is getrouwd met Ad Visser, kunstschilder. Ze wonen in Eijsden. Het mooie aan hun beider activiteit is dat het complementair is aan elkaar. Nog steeds kunnen ze uren filosoferen over de aard en de functie van de kunst in het leven. Ad heeft Gemma leren kijken en zij heeft Ad leren luisteren.  

 

 

 

13 december 2010 (herhaling van 20 september 2010)
Hubert en Enrico Delamboye, zo vader zo zoon.

  

Hubert Delamboye werd in 1945 geboren in Margraten. Dat Hubert van muziek zijn professie maakte, was niet vanzelfsprekend. Van thuis moest hij eerst maar eens een vak leren. Hij ging naar de Middelbare school om monteur te worden. Een weggetje om blijkt achteraf. “Ik kom uit een muzikaal gezin en kreeg vanaf mijn 8e jaar pianoles. Later speelde ik ook saxofoon en klarinet. Ik speelde in het jeugdorkest en zong in het kerkkoor. Als monteur zong ik in de garage, het liefste als er niemand was,” aldus Hubert Delamboye
In 1970 ging hij studeren aan het conservatorium in Maastricht. . Hij studeerde piano en zang bij Leo Ketelaars. Sinds zijn afstuderen in 1974 trad hij op bijna alle grote theaters van de wereld. ( o.a. in New York, Tokio, Parijs, Berlijn, München, Amsterdam, Brussel, Turijn, Salzburg, Wenen, Zürich.) Naast zijn omvangrijke liederen- en concertrepertoire zong hij veel belangrijke operapartijen. Maar bovenal zong hij de grote Wagner-partijen, Rienzi, Erik, Tristan, Mime, Loge, Siegmund.

Enrico Delamboye (1977) kreeg de muziek met de paplepel binnen. “Als kind selecteer je geen muziek, je absorbeert die”, aldus Enrico. Hij zat vaak bij zijn vader als die studeerde. Op een dag begon hij piano te spelen, eerst met losse vingers, later pakte hij een octaaf. Op zijn 8e kreeg hij een figurantenrol in Wagners Rheingold. Sinds die tijd riep Enrico dat hij dirigent wilde worden. Hij ging naar het conservatorium in Maastricht en studeerde piano en orkestdirectie. Hij wilde niet graag alleen pianist zijn, alleen musiceren, maar dirigeren dat vond hij een uitdaging.
Na zijn eindexamen krijgt Enrico vast werk. Hij beseft dat hij zich daarmee in de handen mag wrijven. “Tijdens een uitvoering zat de intendant van de opera van Wiesbaden in de zaal. Hij werd overtuigd door de hem onbekende dirigent en vroeg wie dat was. De naam Delamboye zei hem uiteraard wat, omdat hij mijn vader goed kende. “Hij nodigde mij voor een proefdirectie uit en ik ben daar uiteindelijk aangesteld als zweite Kapellmeister. Daar waar ik ooit als kleine Nibelung gefascineerd de bak in staarde, daar kwam ik nu zelf te staan.”  Op dit moment is Enrico muzikaal leider van de opera in Koblenz
Enkele maanden geleden stond Enrico voor het Bangkok Symphony Orchestra en dirigeerde Beethoven IV. Hij dirigeerde een aantal keren bij het Limburgs Symfonie Orkest, tweemaal zelfs in Margraten, op de Amerikaanse begraafplaats. 
In september en november 2007 trad Enrico samen met zijn vader op, Enrico als dirigent van het Limburgs Symfonie Orkest en zijn vader Hubert als solist.

 

 

6 december 2010  (herhaling van 13 september 2010)

 Annelies Hoek, beeldend kunstenaar en hofleverancier



Annelies Hoek (Geleen 1943), beeldend kunstenaar, portretschilder. Na haar middelbare school ging zij naar de Stadsacademie in Maastricht. Vanaf 1965 vervolgde zij haar studie aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam. In de beginjaren van haar huwelijk woonde zij enige jaren in Den Haag en kreeg daar privélessen van Prof S. Schröder.
Daarna woonde zij met haar gezin twee jaar in Kenia waar zij later vele malen naar terug keerde om er te tekenen en te schilderen, evenals naar andere landen zoals Indonesië, Nepal, India, Thailand en Guatemala, waar zij in opdracht van MEMISA beeldmateriaal leverde voor hun promotieartikelen als wenskaarten e.d..
Tegenwoordig woont en werkt zij in een boerderij met atelier/galerie te midden van de uitgestrekte landerijen te Weert .
Tijdens haar klassieke opleiding, waar zij veel naar model schilderde, werd haar specifieke aanleg voor het portret al snel duidelijk. Met deze basis, gekoppeld aan haar interesse voor mensen en een decennialange ervaring, is zij uitgegroeid tot een zeer virtuoos en veel gevraagd portretschilder. In haar vrije werk, met name haar naakten, figuren en stillevens, experimenteert zij met kleuren, technieken en materialen.
Haar werk kenmerkt zich door een levendige expressie in een losse en duidelijke penseelstreek met een heel eigen kleurgebruik.

Enkele opdrachten:
2005 Portret Prof. dr. A. Deutman, hoogleraar oogheelkunde Nijmegen
2004 Portret Watergraaf van het Waterschap AA en Maas, 's- Hertogenbosch
2003 Portret Dhr. K.L.L.M. Dittrich, oud-voorzitter van de Raad van Bestuur, in
opdracht van de Universiteit Maastricht
2002 Portret burgemeester mr. Ph.J.J. Houben, ter gelegenheid van zijn afscheid, in
opdracht van de Gemeente Maastricht
1998 Portret dr. J. Braaksma, directeur Ac. Z.H Rotterdam
1996 Portret Prof. dr. J. Dijkman, longarts Ac Z.H. Leiden
1995 Staatsieportret H.M. Koningin Beatrix in opdracht van de RVD

Het portret van koningin Beatrix hangt in veel gemeentehuizen en rechtbanken. 
Annelies Hoek is getrouwd met Hans van de Loo, internist. In vakanties is Hans al jaren actief als medicus in Afrika. Ontwikkelingswerk doet hij in dat continent eigenlijk al vanaf het moment dat hij afgestudeerd was als jonge arts.Hij heeft als hobby pianospelen. Hun dochter Katelijne, zangeres, is getrouwd met Bas van Otterloo(zoon van Rogier van Otterloo) componist, producent.. Zowel Hans, Kalelijne en Bas spelen in de documentaire ook een rol.

 

29 november 2010

Jean Lambrechts een muzikale Euro. (deel  2)

 

 

Regisseur Maurice Nijsten en assistente Dénise Nijsten-Bannier volgden vier jaar lang met grote regelmaat vriend en componist Jean Lambrechts in binnen- en buitenland. Uit de vele uren materiaal werd dit filmportret samengesteld.

 

Een Maastrichtenaar van Belgische afkomst, zo wil Jean Lambrechts het liefst genoemd worden. 

Ofschoon in het oeuvre van Jean Lambrechts de nadruk ligt op het symfonische, nemen de koorwerken een niet onbelangrijke plaats in . Vaak grijpt de componist naar niet zo gangbare vormen en naar een vrijere veelstemmigheid. Helemaal in de stijl van “La jeune France”schreef hij een drietal koorwerken van groter formaat, zowel in omvang als in stemverdeling.

Jean stond als dirigent aan de wieg van zangensemble SLAVA. Ook bij andere koren heeft hij jarenlang de muziekscepter gezwaaid. In verschillende opzichten moet Jean Lambrechts als een belangwekkend componist gewaardeerd worden. Een behoorlijk aantal werken heeft hij in opdracht van het Ministerie en van de NOS geschreven. Voorts schreef hij  muziek voor theater, radiotelevisie en film. Al vanaf de beginjaren is hij een vaste leverancier van de muziek bij de natuurdocumentaires van Maurice Nijsten.

Jean Lambrechts heeft een uitgebreid compositorisch oeuvre op zijn naam staan, al is hij zeker geen veelschrijver. In zijn werk is stilistisch duidelijk sprake van een Latijns karakter, waarin het Franse element domineert. Dit uit zich bijvoorbeeld in zijn typische voorkeur voor een kleurrijke, vaak heel virtuoze toonzetting, zowel in vocaal als in instrumentaal verband. Zijn koorwerken worden veel uitgevoerd, ook in het buitenland.

Een van zijn bekendste werken is zonder twijfel de  “Cansciones del Canto Jondo”, een uitgebreide symfonische liederencyclus, op gedichten van Frederico Garcia Lorca. De cyclus  bestaat uit acht delen .en is geschreven voor  alt, mannenensemble en Symfonie Orkest. Samen met alt Gemma Visser, het Limburgs Symfonie Orkest en het  Maastrichts Mannenkoor ging het geheel in 1976 in Maastricht in première onder leiding van Jean Lambrechts.

Tijdens in interview zegt Jean Lambrechts: “componeren doe ik altijd, waar ik ook ben. Ik componeer constant, verzamel  ideeën van bierviltje tot partituur. Groot werk is een verzameling van ideeën, die vorm krijgen en die zich smelten tot een geheel.  Als ik de deadline van zo’n werk heb afgesproken, dan is het tijd dat ik me terugtrek in mijn componeerhuisje in de Périgord. In alle rust, maar ook in alle vrijheid.

Jean Lambrechts, een muzikale duizendpoot.

 

 

22 november 

Jean Lambrechts een muzikale Euro. (deel 1)

 

 

Regisseur Maurice Nijsten en assistente Dénise Nijsten-Bannier volgden vier jaar lang met grote regelmaat vriend en componist Jean Lambrechts in binnen- en buitenland. Uit de vele uren materiaal werd dit filmportret samengesteld.

 

Jean Lambrechts, componist en dirigent werd in 1936 geboren in het Belgische Tongeren. Hij woont en werkt al vele jaren in Maastricht. Regelmatig verplaatst hij zijn werkterrein naar zijn Franse woning in de Dordogne. Parijs, Brussel, Berlijn en Londen kent hij als geen ander: Jean Lambrechts, een muzikale Euro.

 

Als kind heeft Jean veel gezongen. In een interview vertelt hij:  “Mijn vader zong al toen ik nog geen geluid kon maken. Dat zingen heb ik altijd bijgehouden.” Al op 10 jarige leeftijd begint Jean met het componeren van gitaarstukjes. “Ik heb veel jeugdwerken gecomponeerd en heb ze ook allemaal bewaard.  Toen ik op jonge leeftijd met mijn vader een concert van een symfonieorkest bezocht was ik helemaal in vervoering. Ik vond het geweldig. Ik begreep helemaal niet hoe het mogelijk was om zoveel instrumenten tot een geheel te laten samenspelen. Dat heeft me nooit losgelaten, en daarom ben ik gaan componeren. Dat is de reden waarom ik zoveel werken heb geschreven voor grote orkestbezettingen. ”

Na de lagere school gaat Jean in Maasmechelen naar school en wordt daar lid van de Schola Cantorum, een strenge geselecteerde groep koorleden. Hij krijgt daar onderricht in piano. Jean componeert schriften vol, composities voor gebruik op school. Hij speelt op het orgel in de kapel van het internaat. Zijn muziekdocent zegt dat hij de muziek in moet gaan.  Jean vertelt thuis dat hij naar het conservatorium wil gaan. Zijn vader is het er niet mee eens, maar na enkele dagen zegt hij tegen Jean: “Als het dan toch niet uit uw hoofd te krijgen is, is muziek het mooiste wat er bestaat, maar u zult er geen meiske van kunnen onderhouden.”

Jean ging naar het conservatorium in Brussel. Hij studeerde piano en orkestdirectie. Het componeren van orkestmuziek werd het belangrijkste in zijn leven. Na Brussel vertrok hij naar parijs, waar hij studeerde bij André Jolivet.

 

Jean Lambrechts, muzikale duizendpoot, heeft een oeuvre opgebouwd dat niet alleen gigantisch van omvang is, maar even adembenemend in variëteit van genre, bezetting en componeerstijl. Jean Lambrechts is geen notenfanaat, maar toondichter … een muzikale duizendpoot.

 

 

 

 

15 november 2010

Gène en Frans Eggen, een retrospectief

 

In deze aflevering kijken we met Frans Eggen terug op zijn bewogen leven en het werken met zijn vader in dezelfde omgeving, maar ieder afzonderlijk op een eigen manier, met een eigen visie.

 

Frans Eggen werd in 1952 in Ulestraten geboren. Zelf zegt Frans Eggen in een interview: “Ik ben beeldhouwer geworden een paar jaar geleden. De oorsprong ervan ligt in mijn jeugd, omdat je opgegroeid bent in een kunstzinnige familie. Vader beeldend kunstenaar en moeder klassiek geschoolde zangeres.  Dus dat trok niet alleen een hele hoop mensen aan, zoals  kunstgeïnteresseerden, maar kunst was er thuis altijd. Van ’s morgens tot ’s avonds aan de eettafel: er werd altijd over kunst gepraat. Je kreeg het dus letterlijk met de paplepel ingegoten. Dat begon al als je  kind was van een jaar of 6/ 7. Dan mocht je “de plaat poetsen.” De glasplaten schoonmaken, de inktplaten en de lino’s poetsen en van de houtsneden de inkt verwijderen. Ik was in het atelier van mijn vader altijd te vinden tijdens  mijn hele jeugd, ik vond het altijd prachtig. Met mijn vader meewerken dus.  Toen ik wat ouder was, mocht ik het linnen opspannen en lijstjes meemaken. Ook papier snijden en later toen je ouder was dan kwam de tijd dat je met scherper gereedschap mocht werken. Het voorkappen in hout met het bijltje en de gutsen. Daarna ook het werken met steen, maar dat is natuurlijk zwaarder. Je  moet wel een beetje fysieke kracht  hebben om in steen te hakken Ik heb in die tijd, in mijn jonge jaren, wel een beetje geboetseerd. Ook heb ik met schilderen een beetje met kleuren geëxperimenteerd, maar nooit de ambitie gehad om in de kunst te gaan. Misschien ook wel omdat ik zag dat het een heel hard leven was. En zeker in mijn vaders geval was het geen dikke boterham.  Dat was vechten in zo’n groot gezin en kijken of je van dag tot dag rond kon komen.

Na de Technische school ben ik een aantal jaren weggeweest. Letterlijk gaan zwerven rond de aarde. Dat is ontaard in 26 jaar weg hier van het dorp Ulestraten. De laatste 17 jaar was ik onafgebroken op reis met circussen en gezelschappen. Het was een zeer zwaar en zeer bewogen, maar ook een heel mooi leven. Tot 1994, toen ben ik teruggekomen naar het oude nest, en werd daar omarmd als de verloren zoon.

Dan moet ik denken aan wat mijn vader vroeger zei: De wereld en het geluk liggen in een straal van  5 km om je heen. Daar wilde hij mee zeggen:  je vindt in je directe omgeving alles wat je nodig hebt. Vind je het daar niet, dan vind je het nergens. Ik heb dus al die jaren de wereld rond gereisd en dan kom je terug. Dan staat daar een bok, een steen een hamer en beitel en die liggen gewoon op je te wachten.  Je hoeft het maar op te pakken. En dat was al die tijd al zo, die vele jaren. Dat voelde ik ook zo, na dat jachtige leven. Het was een dubbel thuis komen. Ik hoefde niet meer te jagen; ik kon iets kwijt. Ik kon iets scheppen, ik kon op vele manieren iets kwijt. Ik heb die hamer en beitel opgepakt en niet meer losgelaten, dag en nacht, vol elan, dat is een hele bijzondere ervaring.”

In de korte tijd dat Frans Eggen als beeldhouwer actief werkte, heeft hij een uitgebreid en prachtig oeuvre vervaardigd. Hij stierf jammer genoeg veel te jong in 2003.

 

 

 

8 november

Gène Eggen, mens en kunstenaar, deel 2

 

Een jaar lang volgden Maurice Nijsten met  assistentie van Dénise Nijsten- Bannier kunstenaar Gène Eggen, naar later bleek, het laatste jaar van zijn leven. Door de vertrouwde relatie met de kunstenaar ontstonden er unieke gesprekken. Gène Eggen werd in 1921 geboren te Ulestraten. In 1943 trok hij naar Amsterdam om te gaan studeren aan de Rijksacademie voor Beeldende kunsten. Zijn grote leermeester was professor Heinrich Campendonk.  Karel Appel, Corneille en Pieter Defesche waren jaargenoten van Gène.  Na zijn studie aan de academie kwam hij weer terug naar Ulestraten. 

 

Ik ben nu eenmaal een kunstenaar, die de stilte van een dorp nodig heeft om te kunnen nadenken en te kunnen werken. Ik moet de bomen zien kunnen groeien en de zon kunnen zien opgaan. En de wereld? De grote wereld die leeft binnen in mij.

Kunst betekent gestalte geven met mooie materialen en op een mooie wijze, daarmee bedoel ik  volgens de wetten van de schoonheid van datgene wat in de mens leeft. Vanuit een beeld vertrekkende zal de artiest vorm kunnen geven aan wat hij beleeft, aan wat hem aangrijpt. Voor mij is kunst wanneer ik iets zie in onze samenleving wat misschien weinig mensen zo zien: ik ga dit op mijn manier verwerken en verbeelden, misschien als een soort conservator vasthouden.

 

De engel is een centraal fenomeen in het oeuvre van Gène Eggen. Hij maakte  verschillende engelentypes. In zijn kerststallen belichamen zij de volkse vreugde rond een geboorte. Boven zijn tabernakels in kerken zweven zij rustgevend; zo geven zij de plek wijding. In beide gevallen zijn ze vleugeldragend. Alle Eggen- engelen staan met beide voeten in de christelijke traditie, maar zij hebben niet altijd voeten.

 

 

 

1 november

Gène Eggen, mens en kunstenaar, deel 1

 

Een jaar lang volgden Maurice Nijsten met  assistentie van Dénise Nijsten- Bannier kunstenaar Gène Eggen, naar later bleek, het laatste jaar van zijn leven. Door de vertrouwde relatie met de kunstenaar ontstonden er unieke gesprekken. Gène Eggen werd in 1921 geboren te Ulestraten. In 1943 trok hij naar Amsterdam om te gaan studeren aan de Rijksacademie voor Beeldende kunsten. Zijn grote leermeester was professor Heinrich Campendonk.  Karel Appel, Corneille en Pieter Defesche waren jaargenoten van Gène.  Na zijn studie aan de academie kwam hij weer terug naar Ulestraten.  “Waarom zou Amsterdam méér mogelijkheden bieden dan Ulestraten?  Amsterdam biedt andere mogelijkheden, dat wel! Maar gelooft U mij: wie in Ulestraten woont , komt er veel makkelijker toe te profiteren van wat Amsterdam te bieden heeft. De ‘provincie ‘ vergemakkelijkt de concentratie van de kunstenaar op zichzelf en op zijn werk, juist omdat de scheppende mens er meer geïsoleerd zit” aldus Gène Eggen tijdens een interview. Gène Eggen keerde terug naar Limburg om er grondig wortel te schieten. In een straal van 5 kilometer om zijn huis speelde zich de hele wereld af en die werd vertaald in een gigantische stroom kunstwerken.

 In zijn ouderlijke woning in Ulestraten vond de kunstenaar het juiste klimaat om uiting te geven aan zijn niet aflatende scheppingsdrang. In de loop der jaren werden honderden opdrachten voor kunst in de openbare ruimte uitgevoerd. Gène Eggen  beheerste vele technieken;  hij was tekenaar, schilder, monumentaal vormgever, graficus en beeldhouwer.  Gène Eggen verwierf zich een unieke plaats in de kunstwereld door eigenzinnig te zijn. Hij haakte immers nooit in bij de verlokkelijke, elkaar snel opvolgende trends, die de moderne kunst- scène zo opwindend maakte. Hij keerde zich niet af tegen religie, zoals in zijn tijd gebruikelijk werd. Hij koos uit alom afgewezen tradities die bij hem paste en maakte zich die eigen. Daarop bouwde hij met rechtlijnige ‘Eggenheid’ zijn eigen Modernisme, dat zeldzaam is en origineel.

Zowel in eigen land als in het buitenland is veel werk van de kunstenaar te beschouwen als cultureel erfgoed.

Uit zijn grote oeuvre is speciaal voor de film een selectie gemaakt. Fien Eggen, zelf geschoold zangeres en voordrachtskunstenaar, vertelt hoe het is om te leven met een beeldend kunstenaar. In februari 2000 stierf Gène Eggen.

 

 

 

 

 

 

 

25 oktober 2010

Marijke Stultiens, portret van een kunstenaar
 

Marijke Stultiens werd in 1927 in Breda geboren.  Marijke volgt het gymnasium in de oorlogsjaren en ze tekent al graag tijdens haar schooltijd. In 1946 gaat ze in Maastricht naar de Kunstnijverheidsschool.  Daarna  gaat ze naar de Jan van Eyckacademie.  Op de Jan van Eyckacademie in Maastricht leert  Marijke de beeldhouwer Rob Stultiens  kennen. In 1954 trouwen ze . Na haar huwelijk blijft Marijke werken als kunstenares.  Hoewel de beide kunstenaars in een huis wonen werken ze strikt gescheiden. Allebei werken ze in een eigen atelier. In 2002 overlijdt Rob Stultiens.  Hij ontwikkelde zich in de loop der jaren tot een belangrijke beeldhouwer.

Marijke Stultiens is al meer dan 50 jaar actief als kunstenaar, en ze is nog steeds zeer productief. Met een niet aflatende scheppingsdrang is ze vrijwel dagelijks bezig met de vervaardiging van nieuw werk. In april 2007 werd ze 80 jaar. Deze mijlpaal was de aanleiding voor diverse exposities, een grote overzichtstentoonstelling  in het stedelijk museum in Roermond,  de uitgave van een boek en dit  gefilmd portret.
Marijke  was meteen na haar studie succesvol; drie keer won ze de Koninklijke subsidie voor de schilderkunst. De talloze schilderijen, collages en driedimensionale werkstukken verraden haar ongekende werklust. Haar werk is vervlochten met de natuur. Het vormt niet alleen de belangrijkste inspiratiebron, maar ze verwerkt ook allerlei materialen uit de natuur in haar werkstukken.

Marijke: “Ik vind het heerlijk om altijd bezig te zijn en ik zou het vreselijk vinden als de inspiratiebron opdroogt. Ik denk dat als ik niet meer kan werken ik ontzettend ongelukkig zou worden. Ik hoop dan ook dat ik dit werk kan blijven doen tot mijn laatste adem is uitgeblazen.”

Marijke Stultiens haar werk is een continue zoektocht. “Wat is orde, wat is chaos? Is binnen chaos orde waarneembaar? Al werkend komen die vragen bij me op. Altijd moet je kiezen voor eigen spelregels. Hoeveel van wat ik in mijn hoofd heb kan ik realiseren, verbeelden? Is het iets, is het niets? De jaren zullen het uitwijzen”, aldus Marijke Stultiens.

Tegenwoordig werkt Marijke Stultiens veel met zink. Prachtige objecten, driedimensionaal en  in allerlei afmetingen vervaardigt ze in haar atelier. Marijke Stultiens, de grande dame van de Limburgse kunst.

  

 

 

11 oktober 2010
Appie en Gemma Drielsma, een paar apart  (deel 1)

Twee jaar lang werden beeldhouwer Appie Drielsma en celliste Gemma Serpenti uit Maastricht gevolgd.  Het resultaat is een opmerkelijke tweedelige documentaire over het kunstenaarsechtpaar . Een kijkje in de keuken bij een artistiek duo, dat in harmonie werkt en woont. De artistieke uitingen worden gevoed door een “wederzijdse kruisbestuiving”, daarbij werkend aan schoonheid. Beeldende kunst en muziek…

Appie Drielsma werd in 1937 in Maastricht geboren. Op 16-jarige leeftijd werd hij toegelaten tot de kunstnijverheidsschool In Maastricht en aansluitend studeerde hij aan de Jan van Eijck academie in zijn geboorteplaats Het vak beeldhouwen had al gauw zijn speciale interesse.

Het werk van Appie Drielsma wordt gekarakteriseerd door degelijk ambachtelijk vakmanschap. Artistiek gezien is er in zijn omvangrijk oeuvre een voortdurende wisselwerking tussen plastische en constructieve aspecten. De kunstenaar vervaardigde talrijke opdrachten, waaronder veel bekende monumenten in binnen-en buitenland. Uitvoerige studie en talloze schetsontwerpen gingen daaraan vooraf.

Het oorlogsmonument bij de Maas in Maastricht herdenkt de Old Hickorydivisie die in september 1944 de stad bevrijdde. Het werd 50 jaar na de bevrijding door Appie Drielsma ontworpen en gerealiseerd. De bronzen poort van de Basiliek van Sint Servaas in Maastricht is van de hand van de kunstenaar en is indrukwekkend en werd vaak geroemd. Niet alleen regionaal, maar ook landelijk en internationaal is werk van de kunstenaar te zien. Het monument in het concentratiekamp Mauthausen in Oostenrijk is een blijvende herinnering aan de tragische geschiedenis van dit vernietigingskamp. Naast het grote constructieve werk maakt Appie Drielsma ook veel plastisch werk.

Appie Drielsma is getrouwd met celliste Gemma Serpenti. Zij is voor hem een steun en toeverlaat, bijvoorbeeld bij het kunnen omgaan met zijn traumatische oorlogservaringen tijdens Appie’s onderduikperiode in de tweede wereldoorlog. Gemma Serpenti was medeoprichtster van het Maastrichts Salonorkest. André Rieu was daarbij één van haar muzikale collega’s. In latere jaren bouwde Rieu het Salonorkest verder uit tot het beroemde  Johan Strauss orkest.  Ook stond Gemma  aan de wieg van het jaarlijks Bassinconcert in de binnenhaven van Maastricht. Ze zocht naar mogelijkheden om haar initiatief daar te realiseren en dat lukte. In de documentaire zijn ook

 

 

4 oktober 2010
Sjef Hutschemakers, portret van een kunstenaar

 Sjef Hutschemakers werd in 1931 in Banholt geboren Na de middelbare school volgde hij de Kunstnijverheidschool en de Jan van Eijckacademie in Maastricht. Een opmerkelijk portret van een veelzijdig en gewaardeerd kunstenaar, die woont en werkt in St. Geertruid.

 Sjef Hutschemakers werd  in 1931 in Banholt geboren. Na de middelbare school volgde hij de Kunstnijverheidsschool en de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Bij gelegenheid van zijn 75^e verjaardag in 2006 werd door regisseur Maurice Nijsten een filmportret van de kunstenaar vervaardigd. Een opmerkelijke documentaire van een veelzijdig en gewaardeerd kunstschilder, die woont en werkt in St. Geertruid.

Voor Sjef Hutschemakers is het boerenleven vaak de inspiratiebron bij het vervaardigen van de vele schilderijen en etsen. Op ambachtelijke wijze maakt hij zelf de temperaverf, waarmee kunstwerken als o.a. de aardappelrapers, de stroopmaker, de perenplukkers, de zaaier , moeder aarde en de oogster ontstaan.

 

Sjef Hutschemakers is ook het toonbeeld van een oprecht religieus mens, die zowel profaan als religieus werk vervaardigt. Etsen en schilderijen met als onderwerpen o.a. de processie, de geboorte en kruiswegstaties . Zeer bekend is de kerk van Banholt met muurschilderingen en een kruiswegstatie van Sjef Hutschemakers.

Veelzijdig als hij is beoefent de kunstenaar ook de glazenierkunst. De glas-in-loodramen in  de kerk van Oirsbeek zijn ook van zijn hand.

 

Zelf zegt hij:  “Schilderen is voor mij het dagelijks brood. Als ik niet zou kunnen schilderen, dan staat de geest stil. Bij het maken van een schilderij moet ik er 80 % energie in steken en die laatste 20% voel ik dat ik met kunst bezig ben. En toch is het iedere keer weer  een enorm gevecht. Ik moet trouwens nog altijd een mooi schilderij maken. Dus: er is nog altijd een verlangen naar…Mijn werk is nog niet af en het is nooit volmaakt.”

 

De documentaire geeft een fraai beeld over het denken en de wijze van werken van een kunstenaar, die vooral zichzelf gebleven is. Een Limburger pur sang , waarvan het werk door heel het land is verspreid.